به نقل از «خبرآنلاین»

کتیبه نادری کلات نادری در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد

تاریخ انتشار: ۱۳ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۲۰۷۷۰

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی محمود طغرایی با بیان این مطلب افزود: کتیبه نادری سنگ نوشته‌ای باستانی به زبان ترکی خراسانی است که در مدخل ورودی قدیم شهر کبود گنبد کلات نادری موسوم به دربند ارغون‌شاه و در فاصله ۱۰۰ متری برج تاریخی ارغون‌شاه، در ارتفاع ۱۵ متری از کف رودخانه ژرف رود، حجاری شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رئیس اداره ثبت و حریم آثار تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی ادامه داد: این کتیبه به دستور نادرشاه افشار در تاریخ ۱۱۵۵ هجری قمری، در متنی با ۲۴ بیت شعر و به خط نستعلیق نگاشته شده است تا رهگذران بتوانند از فاصله دور آن را ببینند. به‌این منظور ابتدا چارچوبی از نقوش زیبای اسلیمی را بر بدنه سنگی تراشیده و طرح های ختایی های یکسان متشکل از گل‌های پنج‌پر نقش اندازی نموده تا تمام کتیبه را در بر بگیرد. سپس در میان این چارچوب، قاب‌بندی محرابی شکل را حجاری و متن کتیبه را در آن نگاشته اند.

بیدخوری تصریح کرد: فضای میان طاق محراب (سرلوحه) و قاب پیرامون را با اسلیمی های دهان اژدری پر کرده و پیرامون قاب محرابی را نیز با گل‌های لاله شاه عباسی زینت داده‌اند. به‌نظر می‌رسد پس از نقر کتیبه میخواسته اند در پایین آن چیز دیگری نیز به این کتیبه بیافزایند که هرگز کامل نشده است و تنها سطح صخره را صاف نموده‌اند.

او گفت: این کتیبه با عبارت «و هو الأعلی/ بسم‌الله الرحمن‌الرحیم» آغاز میشود و عبارات شعری در ۴ ردیف عرضی و ۱۲ ردیف طولی تنظیم شده‌اند. موضوع این کتیبه، مشتمل بر شعری از گلبن افشار، از شاعران گمنام دربار نادر شاه است که به مدح و ثنای خداوندگار و پیامبر اسلام و نادرشاه سروده است. بیت نخست این قصیده، به زبان فارسی است و مابقی آن به زبان تُرکی خراسانی است. البته امروزه برخی از کلمات کتیبه محو شده است.

طغرایی افزود: این اثر بسیار ارزشمند به عنوان یک سند تاریخی فوق العاده از نظر شناخت تاریخ فرهنگی خطه کلات نادری قابل توجه است. همچنین اشعار موجود در آن بخش مهمی از ادبیات ترکی خراسانی در قلمرو ایران دوره افشاری را نیز نشان می‌دهد و از منظر تاریخ هنر نگارش خط و خوشنویسی و بکارگیری هنر طراحی نقوش اسلیمی نیز از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.

متن کتیبه به این شرح است؛

و هو الأعلی

بسم اللهالرحمن الرحیم

ابتدا حمد خدای احد و فرد و قدیم قادر لَمیَزَل و عالم دانا و حکیم او کی بو کون و مکانی یارادوب قدرتدن او کی بو بحر و بری خلق ایدوب شوکتدن

ایکی عالمده اودور بنده لره یاور و یار حکمتدن نور بنده لره هر آثار خلق عالمی هامی محتاج دور او درگاهه او رورب نور و ضیا کوکب و مهر ماهه

حمد حق دن سوره الدی قلم نورافشان به ثنا گستری ختم رسل فخر جهان بنب¬هاشم او احمد و محمود صفات کیم خدان اوله دایم که سلام و صلوات

آل اصحا بنه هم رحمت بسیار اوله اله حق یاوری هر کیم اولاره یار اوله حمد حق نعت نبی دن سوده با صدق زبان فرض دور بنده لره مدح شهنشاه جهان

او شهنشاه فلک مرتبه چرخ سریر شاه نادر که آدی تک او نا یوق مثل و نظیر دیمک اولماز بو شهنشاه که اولا پیغمبر یا مقرب ملکی دور اولوب از نوع بشر

لیک چون قدرت حق ظاهر ایووب بیش از بیش نظر حق اونا هر کیمه دیمه حق دیمیش نسبت ایله شرف و فخر اوجاق تیمور حسب ایله به جهان شاه شهان دور مشهور

مصطفی خلقت و عیسی دم و یوسف طلعت بوعلی دانش و حاتم کف و لقمان حکمت قابلیت له اونا وردی خداوند کریم تاج و تخت شهی و عدل و کرم خلق عظیم

هر شرافت که دیم شاه شهان دور کامل مرحمتدن اونون الطاف خدا دور شامل اعتقادی بیویور او شه پاکیزه نهاد باقلیمیش صدق خداوند ایدر بو بیله یاد

ایله گرمز بیله اقبال به فضل و تدبیر اوله بیلمز بیله اقبال به فضل و تدبیر سن ویروب سن اونا بو سلطنت و تخت و سپاه سن ویروب سن اونا تاج و کمر و فر و کلاه

دولتیم حافظی سنسن سنه دیر اومیدیم من سنه با غلامیشام صدق بودور تاییدیم دولتیم منکرینی سن ایله دین خوار و ذلیل دشمنیم کورلوقینه یاور اول ای رب جلیل

چون که صدقی بیله دور حقنه از روی یقین بو سبب دن اونا الطاف خدا اولدی معین النی دوتدی خداوند جهان قدرت دن کامیاب ایتدی اونی معدلت و شوکتدن

بخت و اقبال ایله هیچ کیم بیله اولمز باقی گون کیمی دولتینه عالم روشن طاقی شاخ گل نشو نما بولسه نم فیضدن که بو اشعار اولوب مدح سرا گلبندن.

برنامه ریزی به منظور حفاظت و ایجاد امکانات معرفی مطلوبتر این اثر فاخر ملی به گردشگران و اهل فرهنگ و میراث فرهنگی،از جمله اقدامات است که باید مدنظر قرار گیرد.

46

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1844410

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: استان خراسان رضوی میراث فرهنگی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۲۰۷۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ملت ایران توانایی ایستادگی روی پای خود را دارد

به گزارش خبرگزاری مهر، اختتامیه سومین جشنواره ملی «افتخار من» ویژه بیان خاطرات همسران، فرزندان و نوادگان پیشکسوتان دوران دفاع مقدس از ایثارگری و حماسه‌آفرینی‌های آن دوران در سالن قصر شیرین موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد.

این اختتامیه با حضور امیر سرتیپ نبی سهرابی جانشین رییس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، سردار سرتیپ پاسدار نادر ادیبی مدیرعامل موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، حجت‌الاسلام والمسلمین حیدر مصلحی رییس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت روحانیت در دفاع مقدس، سردار سرتیپ دوم پاسدار مهدی امیریان رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج پژوهش‌های دفاع مقدس کشور، سردار علی‌اصغر محسن‌شیخی جانشین مدیرعامل موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، حجت‌الاسلام والمسلمین سید جعفر طباطبایی رییس عقیدتی سیاسی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس همراه بود.

در ابتدای اختتامیه سومین جشنواره ملی «افتخار من» سردار ادیبی گفت: یکی از وظایف بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس معرفی حماسه‌های جاودان دوران دفاع مقدس برای نسل حاضر و بعدی است. رسالت بزرگی که بر دوش ما نهاده شده این است که تلاش کنیم آنچه به دفاع مقدس تعلق دارد، به نسل جوان منتقل شود. دورانی را پشت سر گذاشته‌ایم که همه دنیا برابر ما قد علم کرده بودند و مجاهدان خدا سد راهشان شدند و موفقیت‌های پی در پی را در دفاع مقدس برای کشور به یادگار گذاشتند. ملت ایران در دفاع مقدس ثابت کرد توانایی ایستادگی روی پای خود را دارد و این اقتدار نشات گرفته از تربیت دینی و اسلامی است.

وی افزود: جهاد در دفاع مقدس مظهر توانایی ملت ایران بود و شخصیت‌هایی در آن بُرهه خلق شدند که سزاوار معرفی شدن به نسل فعلی و آینده هستند. شناخت زحمت‌های جانبازان و کسانی که بر عهد خود وفادار ماندند و در حال تداوم این راه هستند و همچنین حوادث آن دوران، مساله مهمی است که باید به فکر آن باشیم تا عمق اعتقادات جوانان ما نسبت به آن دوران افزایش یابد.

مدیرعامل موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در ادامه سخنان خود گفت: یکی از برنامه‌ها در سازمان پیشکسوتان جهاد و مقاومت، موضوع ایجاد ارتباط عمیق‌تر خانواده‌ها با ایثارگری ایثارگران است. این موضوع کمک می‌کند در جهاد تبیین موفقیت‌های بیشتری کسب کنیم و این جشنواره با همین هدف توسط ادارات کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در حال انجام است. قرار است امسال نیز فراخوان دیگری از این جشنواره منتشر شود که پیشبرد کارهای آن، همت همه ما را می‌طلبد تا فعالیتی گسترده‌تر صورت گرفته و ملت ایران ارتباطشان با دفاع مقدس بیشتر شود.

سردار ادیبی با اشاره به آثار رسیده به این جشنواره افزود: در پی انتشار فراخوان جشنواره، تولیدات خوبی دریافت کردیم، ولی انتظار ما از استان‌ها بیشتر است. امیدواریم در جشنواره چهارم، شاهد افزایش ارسال آثار باشیم. در مجموع شش هزار اثر شامل فیلم، دستنوشته و داستان به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است که در این مراسم آثار برگزیده معرفی و از خالقان آثار به صورت ویدئوکنفرانس توسط ادارت کل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در استان‌ها تقدیر به عمل آمد.

کد خبر 6092937 الناز رحمت نژاد